Voor wie samenwoont en kinderen wenst, is het goed te weten hoe het ouderlijk gezag in dit geval is geregeld. Hier de ins en outs.
Als je samen door het leven wilt gaan, is het van belang om de basis onder dit bestaan goed te organiseren. Dat kan juridisch op drie manieren. Door te trouwen, met het aangaan van een geregistreerd partnerschap of een samenlevingscontract. Als je als man en vrouw voor die laatste kiest, is dat een laagdrempelige manier om de juridische en financiële zaken vast te leggen op papier.
Dat kun je eenvoudigweg samen organiseren op een A4’tje. Verstandiger is het om dit bij een notaris te doen. Een notarieel vastgelegd samenlevingscontract is namelijk van belang bij onder meer het verkrijgen van een hypotheek. Een hypotheekverstrekker zal ernaar vragen en omdat veel koppels uiteindelijk toch graag samen een huis willen kopen, kun je dat maar beter direct goed regelen.
De moeder krijgt het ouderlijk gezag
Als er kinderen komen, betekent een samenlevingscontract dat de moeder het ouderlijk gezag krijgt. De vader dus niet. Die moet eerste het kind (gratis) erkennen bij de gemeente en vervolgens het ouderlijk gezag aanvragen via de rechtbank. De moeder moet in beide gevallen toestemming geven. Dit kan vlak voor of vlak na de geboorte, of later. Gebeurt het later dan is er tot het kind zestien jaar is toestemming van de moeder nodig en boven de twaalf jaar moet ook het kind toestemming geven. Dit ouderlijk gezag houdt onder andere in dat de ouder verplicht is het kind te onderhouden tot het 21 jaar is. Ook is het kind dan automatisch erfgenaam.
Als twee vrouwen het ouderlijk gezag wensen
Gaan twee vrouwen samenwonen en wordt het kind geboren uit een van beide vrouwen en is er sprake van een bekende of onbekende donor, dan kan de vrouwelijke partner -ook wel duomoeder genoemd- het kind erkennen of adopteren om juridisch ouder te worden. De moeder en duomoeder moeten samen het ouderlijk gezag aanvragen. Bij adoptie hebben beiden dit automatisch. In het geval de donor het kind erkend heeft, dan kan de duomoeder hier geen aanspraak meer op maken. Willen beide moeders wel het ouderlijk gezag dan moet de rechter hier een uitspraak over doen.
Als twee mannen het ouderlijk gezag wensen
Bij een samenleving van twee mannen heeft de moeder het ouderlijk gezag. De biologische vader kan het kind erkennen met haar toestemming. De moeder en erkenner kunnen samen het ouderlijk gezag aanvragen. De biologische vader en zijn partner kunnen het kind adopteren als ze tenminste drie jaar samenwonen en dat kunnen aantonen met een samenlevingscontract. Door deze adoptie zijn ze samen juridisch ouder en hebben ze samen het gezag.
Als geen van beide partners de biologische vader is, kan een van de mannen het kind erkennen met toestemming van de moeder. Samen kunnen zij het ouderlijk gezag vervolgens aanvragen. De moeder houdt omgangsrecht als beide mannen voor het kind zorgen. De mannen kunnen het kind adopteren als ze drie jaar samenwonen met een samenlevingsovereenkomst, zodat ze juridisch ouder zijn en het ouderlijk gezag hebben.